ازدواج دختر بچه ها در یکی از رایج ترین استان های ایران/ در هرمزگان چه می گذرد؟

رایحه مظفریان- سمیره حنایی
گزارش گام به گام تا توقف ازدواج کودکان در ایران
با هم در سالن به انتظار نوبتمان نشسته ایم. مثل همیشه در سالن سونوگرافی، من و بیشتر مراجعین زن هستیم. فقط چند مرد با بی حوصلگی ما زنان را تماشا می کنند. کنارم نشسته است و دسته صندلی را فشار می دهد. رد درد را به راحتی می شد در چهره اش دید. رگ های دستش با خشم هربار بیرون می زنند. درد می کشد. هوای گرم مثل همیشه سراسیمه پیش از موعد سروکله اش پیدا شده است. فضای سالن خفه و ناراحت است. زیرچشمی شماره اش را نگاه می کنم. ۵۸! تا نوبتش برسد باید پزشک ۸ نفر دیگر را ببیند. با اینکه دراین کار اصلا مهارتی ندارم سر صحبت را باز می کنم تا این کندی عقربه های ساعت کمتر اذیتمان کند.
فقط ۲۳ سال دارد. ۱۶ ساله ازدواج کرده است. حالا سه بچه دارد که پسر بزرگش سال دیگر به مدرسه می رود. ازدواج زودهنگام در کهورستان (یکی از روستاهای اطراف بندرعباس) ماجرای عجیبی نیست. همسرش در دبی کار می کند. در مغازه یکی از خودمونی ها. گونی و چسپ وهرچیزی که لنج ها برای بار بخواهند می فروشد. خیلی کم به ایران می آید. سالی فقط چند ماه. در هیچ یک از زایمانهایش همسرش را در کنارش نداشته است. اخرین بچه اش وقتی ۸ ماهه بود پدرش را دید.
خودش هم کار می کند. روی زمین پدری همسرش. شریکی کار می کنند. صیفی جات می کارند و گوجه فرنگی.
نوبتم می شود. وقتی برمی گردم صندلی اش خالیست. شاید درد امانش را بریده و به جای دیگر پناه برده است. به محض اینکه می گویند زن هرمزگانی ناخودآگاه  تصویری از چادرهای رنگارنگ وشلوارهای زیبای بندری و طلاهای فاخر در ذهنمان ایجاد می شود. به یاد زنان برقع پوشی می افتیم که لباس های کوتاه و بلند زیبایی به تن دارند . نقش حنای دستشان و چهره گندمگون بانمکشان وقتی از زیر درختان نخل می گذرند در بیشتر فیلم ها دیده می شود.
تصویر ذهنی ما از زنان هرمزگان تنها به پوشش و رنگ پوستشان محدود می شود. پوشش محلی که تا حدودی می توان خاص زنان هرمزگانی دانست. اما آیا به راستی زن هرمزگانی چهره واقعی اش را در زیر برقع و چادرهای رنگینش پنهان کرده است؟
در سال ۱۳۹۴ در استان هرمزگان ۴۲ زن کمتر از ۱۵ سال مادر شدند. از این شمار ۱۸ مورد در شهرها و ۲۴ مورد در روستاها فرزندان خود را به دنیا آورده اند. همچنین ۲۹۷۵ زن ۱۵ تا ۱۹ سال ساکن این منطقه هم فرزندان خود را در این استان به دنیا آورده اند. به طور کلی این استان هر ساله در لیست استان هایی جای دارد که بیشترین آمار ازدواج کودکان در آن مناطق رخ می دهد.
در جدول زیر تعداد ازدواج های دختران در سنین مختلف ذکر شده است. ارقام موجود در این جدول که بر اساس آمارهای محضرها و اداره کل ثبت احوال به دست آمده است قابل توجه است. ۹ مورد ازدواج دختران کمتر از ۱۰ سال، ۵۹۵ مورد ازدواج دختران ۱۰ تا ۱۴ سال تنها در یک سال به ثبت رسیده است. در حالی که استان هرمزگان از مناطقی است که ازدواج های ثبت نشده یا با تاخیر به ثبت رسیده به وفور دیده می شود.

یک فرضیه همیشه مطرح بوده است:
آیا ازدواج های زودهنگام می توانند یکی از علل مرگ و میر مادران و نوزادان باشند؟
تا حدودی پاسخ به این پرسش مثبت است. چرا که برای داشتن نوزادی سالم باید بدنی سالم، توانمند و بهینه داشت. ازدواج های زودهنگام و در پی آن بارداری های زودهنگام فرصت رشد و نمو کامل بدن مادران و همچنین بعدها جنین را فشرده و کوتاه می کنند بنابراین زمان کافی برای تکامل و بهره وری باقی نمی ماند تا کودکان بتوانند در پروسه رشد مناسب بلوغ کاملی را طی کنند.
واقعیت این است که ما از مدیریت زنان هرمزگانی کمتر شنیده ایم.
در بیشتر مناطق استان هرمزگان، مردان، بدلیل نزدیکی استان و وجود زمینه لازم برای فعالیت اقتصادی به کار در کشورهای مجاور خلیج فارس روی می آورند و بعضا حتی بیش از چندین سال را به اجبار دور از خانواده شان به سر می بردند. در این مدت زنان جوانی که خیلی زود مسئولیت دار زندگی مشترک شده اند و بخاطر ازدواج های سنتی در سنین کم ازدواج کرده و بچه دار شده اند، مدیریت خانواده را در تمام ابعاد ان برعهده دارند. مدیریت اقتصادی خانواده، پس انداز، مسئولیت تربیت فرزندان، دامداری در نبود شوهر بدون آنکه آموزش مناسبی در این زمینه دیده باشند.
درواقع زنان به عنوان تنها سرپرست حاضر در خانواده نقشی دوگانه را اجرا می کنند.