ازدواج کودکان؛ پیوستاری از بچه‌بازی تا تجاوز

سالهاست درباره ازدواج کودک نوشته ام و هربار که درباره این پدیده خشونت بار تامل میکنم ابعاد جدیدی از آن نمود پیدا  می کند. آمارهای سالانه کشور نه تنها گویای کاهش نرخ مطلق و نسبی ازدواج های اجباری کودکان نیست بلکه نگرانی و تشویش افزایش آن را نیز همچنان نشان می دهد. مروری بر آمار سال گذشته به عنوان اخرین آمار موجود در نگاهی یکساله فجایع  انسانی جدیدی را به نمایش می گذارد.
آمار ثبت احوال کشور در سال ١٣٩۴ نشان می دهد قریب ٣٧١١٧ دختربچه زیر سن ١۵ سال در فهرست ازدواج کرده ها ثبت شده اند. از این بین بیش از ٣١ هزار نَفَر معادل ٨۴ درصد کودکان دختر زیر ١۵ سال با مردان بالای بیست ساله ازدواج کرده اند که حدود بیست نَفَر این مردان ازدواج کرده با دختربچگان بالای ۵٠ سال سن داشته اند. بطور کلی قریب بیش از ٢٠٠ هزار نَفَر کودک همسران دختر زیر ١٩ سال (١) وجود دارند که ٩١ درصد آنان با مردان بالای بیست سال ازدواج کرده اند.

از سوی دیگر آمار ها نشان می دهد از بین کل ازدواج های ثبت شده در سال ٩۴ معادل ۶٨۵٣۵٢ نَفَر در کل کشور بیش از ٣٠ درصد ازدواج ها، زیر سن کودکی بین دختربچگان و حدود ٣ درصد بین پسربچگان بوده است. به بیان دیگر حدود بیش از ٣٠ درصد کل ازدواج های ثبت شده در کشور بین کودکان زیر ١٨ سال رخ می دهد که بشدت تکان دهنده است.

１. بیش از ٢٠٠ هزار نَفَر دختر و پسر بچه زیر سن ١٨ سال ازدواج کرده/داده شده اند که بیانگر وقوع بیش از ٢٠٠ هزار فقره پرونده تجاوز جنسی است که توسط عمدتا مردان و سپس زنان بالغ بالاتر از ٢٠ سال رخ می دهد. مفروض اصلی در تلقی تجاوز جنسی به این قشر عظیم کودکان، استناد به مفاد معاهده بین مللی حقوق کودک است که رابطه جنسی بدون حق انتخاب و غیر داوطلبانه و فاقد آگاهی از عمل جنسی و عواقب آنرا نوعی تجاوز می شمارد. قریب یک سوم ازدواج های ثبت شده در کشور، ثبت تجاوزهای مشروع و قانونی است که قوانین مدتی کشور با همیاری خود مردم/والدین بسترهای آنرا فراهم ساخته اند.

２. بیش از یکسوم ازدواج های کشور پوشش قانونی همان بچه بازی یا پدوفیلیزم است. اگرچه طبق شرع اسلامی و طبق فتوای فَقِیه و رهبر انقلاب اسلامی ایت اله خمینی سکس با طفل زیر ٩ سال نیز مجاز است (٢) ولی بچه بازی کودکان در ادبیات حقوقی اغلب ممالک دنیا امری مجرمانه و ضد حقوق کودک تلقی شده و بشدت مورد مجازات حقوقی است. شواهد رسوایی کشیشان و رهبران دینی مسیحیت و یهودیت در بچه بازی و سوء استفاده جنسی از کودکان امری رایج است که نهادهای قضایی و پلیس و رسانه ها نسبت بدان حساسیت نشان می دهند. با این وصف پدیده بچه بازی در ادبیات دینی کشور امری متداول و پذیرفته شده شمرده شده و حتی برای کودکان شیرخوار نیز ترتیبات بهره گیری جنسی و بچه بازی تصریح شده است.

３. بیش از یکسوم ازدواج های ثبت شده کشور زیر سن ١٨ سال رخ می دهد. این رقم حکایت از این دارد که رقم واقعی ازدواج هایی که در سن بزرگسالی و با اطلاع و آگاهی در کشور رخ می دهد قریب دو/سوم آمار إعلام شده است و لذا نسبت طلاق ها در کشور در مقایسه با ازدواج ها بشدت بالاتر نشان می دهد. واقعیت این است که بخش بزرگی از طلاق ها که در بین ١-۵ سال نخست ازدواج ها رخ می دهد مربوط به زوج هایی است که زوجه با همسر زن در موقع ازدواج زیر سن کودکی بوده است.

４. مخاطره عظیمی که در پیش روی جامعه ایران و کودکان کشور قرار دارد این است که حکومت اسلامی ایران در پی دستور رهبر حکومت ولایی درصدد تشویق ازدواج و افزایش زاد و ولد است؛ این امر بخودی خود بدین معناست که باید نرخ ازدواج افزایش یافته و همچنان ادامه یابد. این تهدید علیه کودکان بویژه دختربچگان زمانی حاد و غیرانسانی تَر می گردد که آموزش چگونگی رابطه جنسی و روشهای پیشگیری از بیماریها و اسیب های جنسی نیز محدودتر شده و اسیب پذیری کودکان در رابطه جنسی غیر داوطلبانه/تجاوز زیر عنوان ازدواج را بمراتب بیشتر می سازد.

５. نهادهای دفاع از حقوق بشر، حقوق کودک، حقوق زنان، و منع خشونت جنسی علیه زنان و… باید با توجه به نکات و رویکردهایی از این دست بدنبال مبارزه علیه ازدواج اجباری با کودکان ( تجاوز و بچه بازی علیه کودکان) باشند. تغییر قوانین مدنی و انطباق آن با معاهدات بین مللی و فاصله گرفتن از برداشت های دینی و بیولوژیک در امر بلوغ سنی کودک و ازدواج آنان از یکسو و آموزش والدین در عدم پذیرش تحمیل ازدواج کودکان خود با روشنگری پیرامون امر تجاوز و بچه بازی می تواند بسترهای مناسبی برای لغو قوانین بدوی و خشونت بار مربوط به ازدواج اجباری کودکان باشد. فروپاشی مثلث شوم کودک همسری-کودک مادری-کودک مطلقگی تنها راه برون رفت از وقوع جرایم انسانی علیه کودکان نظیر تجاوز و بچه بازی محسوب می شود که زیر عنوان ازدواج و با مجوزهای دینی و سنتی همچنان و همه روزه در جامعه ایران بوقوع می پیوندد.

————————

１) آمار تفکیک شده سنین منفرد در دسترس نبود و لذا آمار إفراز زیر ١٩ سال مبنای محاسبه تقریبی و تحلیل قرار گرفته است.
٢)  ترجمه تحریرالوسیله آیت الله خمینی، جلد چهارم مسئله ۱۲ :

کسیکه زوجه اى کمتر از نه سال دارد وطى (۱) او براى وى جایز نیست چه اینکه زوجه دائمى باشد، و چه منقطع ، و اما سایر کام گیریها از قبیل لمس بشهوت و آغوش گرفتن و تفخیذ(۲) اشکال ندارد هر چند شیرخواره باشد، و اگر قبل از نه سال او را وطى کند اگر افضاء نکرده باشد بغیر از گناه چیزى بر او نیست ، و اگر افضاء کرده باشد یعنى مجراى بول و مجراى حیض او را یکى کرده باشد و یا مجراى حیض و غا ئط او را یکى کرده باشد تا ابد وطى او بر وى حرام مى شود، لکن در صورت دوم حکم بنابر احتیاط است و در هر حال بنا بر اقوى بخاطر افضاء از همسرى او بیرون نمى شود در نتیجه همه احکام زوجیت بر او مترتب مى شود یعنى او از شوهرش و شوهرش از او ارث مى برد، و نمى تواند پنجمین زن دائم بگیرد و ازدواجش با خواهر آن زن بر او حرام است و همچنین سایر احکام ، و بر او واجب است مادامى که آن زنده است مخارجش را بپردازد. هر چند طلاقش داده باشد، بلکه هر چند که آن زن بعد از طلاق شوهرى دیگرى انتخاب کرده باشد که بنابر احتیاط باید افضا کننده نفقه او را بدهد، بلکه این حکم خالى از قوت نیست ، و نیز بر او واجب است دیه افضا را که دیه قتل است بآن زن بپردازد اگر آن زن آزاد است نصف دیه مرد را با مهریه ایکه معین شده و بخاطر عقد دخول بگردنش آمده به او بدهد، و اگر بعد از تمام شدن نه سال با او جماع کند و او را افضاء نماید حرام ابدى نمى شود و دیه بگردنش نمى آید، لکن نزدیکتر به احتیاط آن است که مادامى که آن زن زنده است نفقه اش را بدهد هر چند که بنا بر اقوى واجب نیست .