اثر بخشی طرحواره درمانی بر بهبود میل جنسی زنان ختنه شده در جزیره قشم

ماریه اسمعیلی قشمی

ختنه زنان یا به بیانی واضح تر ناقص سازی جنسی زنان در جزیره قشم بر طبق طبقه بندی یونیسف و سازمان بهداشت جهانی از نوع یک می باشد که عبارت است از برداشتن غلفه و برداشتن جزئی یا کلی کلیتوریس دستگاه خارجی جنسی زنان.

از آنجاییکه کلیتوریس عضو حساس جنسی زنان است و هر گونه آسیب رساندن به این قسمت بدن باعث بروز پیامدهای موکد جنسی خواهد شد و عموما این عمل با هدف کاهش یا از بین بردن میل جنسی و حفظ عفاف و شرف زن تا قبل از ازدواج انجام می شود این سوال مطرح می شود که آیا این زنان تا ابد محروم از نعمت لذت جنسی بمانند یا می توان از بعد روانی به آنها کمکی کرد؟

پیشینه تجربی تحقیقات نشان می دهد رویکردهای رواندرمانی در کنار درمان پزشکی می توانند اختلال یا کمبود میل جنسی را چه در زنان و چه در مردان بهبود بخشند. از بین رویکردهای رواندرمانی که اثر بخشی آنان موثر بوده، رویکرد شناختی- رفتاری و رویکرد طرحواره درمانی هستند که با توجه به اینکه درمان اختلالات جنسی نیازمند مداخله و درمان کوتاه مدت است مداخله طرحواره محور در این پژوهش انتخاب شد.

روش پژوهش مورد پژوهی یا کیس استادی است و مداخله بصورت تک موردی و در مدت زمان معین تحت نظارت، آموزش، درمان و آزمون خواهد بود و طی چند آزمون متوالی و در چند نوبت، نتایج بدست آمده با استفاده از تحلیل چشمی مورد تحلیل و تفسیر بالینی قرار می گیرد.

این روال در این پژوهش اعمال شد. طرحواره های غالب و بارز آزمودنی ها با استفاده از فرم کوتاه طرحواره درمانی یانگ، شناسایی و همزمان شاخص میل جنسی آنان نیز با استفاده از پرسشنامه شاخص میل جنسی هالبرت اندازه گیری شد. مداخله در ده جلسه 90 دقیقه ای طبق پروتکل درمانی طرحواره درمانی فردی یانگ انجام پذیرفت و نتایج با استفاده از نمودار بدست آمده در طی چندین مرحله آزمون مورد تحلیل قرار گرفت که بدین مضمون بود.

آزمودنی پس از آشنایی با طرحواره های خود، ریشه های تحولی آن و انتخاب سبک های مقابله ای نادرستی که باعث تدوام طرحواره اش می شود آموزش لازم را فرا گرفته و با استفاده از تکنیک های درمانی مختلف شناختی، رفتاری و تجربی، الگوهای سالم هیجانی- شناختی را جایگزین الگوهای ناسالم هیجانی- شناختی خود آسیب رسان می کند.

همزمان با تاثیر پذیری این مداخله و کاهش نمره طرحواره های ناسازگار، شاخص میل جنسی وی نیز تغییر کرده و از خط برش به سمت بهبودی پیش می رود.

به زبان ساده تر، زمانیکه مراجع با باورهای بنیادین ناسالم و آسیب رسان که در دوران کودکی به دنبال حوادث و اتفاقات تجربه شده در آن دوران، مواجه می شود و سعی در بهبود آن می کند، می تواند نیازهای خود را شناخته، آن را پذیرفته و برای احقاق آن تلاش می کند.

جدول جمعیت شناسی آزمودنی ها به شرح زیر است:

	جنسیت	سن	تحصیلات	وضعیت تاهل	مدت تاهلی	تعداد فرزندان	شغل
مراجع الف	زن	44	دیپلم	متاهل	15	3	خانه دار
مراجع ب	زن	38	دیپلم	متاهل	18	3	خانه دار
مراجع ج	زن	33	کارشناسی	متاهل	14	2	خانه دار

 

روند تغییرات نمره خام میل جنسی آزمودنی ها در نمودار زیر قابل مشاهده است.

 

 

جدول درصد بهبودی میل جنسی

	مراجع الف	مراجع ب	مراجع ج
نمره خط پایه	37	42	15
نمره نهایی	72	66	39
درصد بهبودی	94%	57%	160%

 

با توجه به نمودار و جدول فوق، مداخله درمانی طرحواره محور می تواند در روند مشکلات جنسی منجمله میل جنسی موثر باشد و می توان از آن در بهبود میل جنسی زنان ختنه شده استفاده کرد.

هر چند این مطالعه یک مطالعه مورد پژوهی است و نمی توان با اطمینان آن را به کل جامعه تعمیم داد.

به همین منظور به پژوهشگران علاقمند در حوزه ختنه و میل جنسی و رواندرمانی پیشنهاد می شود رویکردهای دیگر را هم مورد تحقیق و پژوهش قرار داده و عملکرد جنسی زنان ختنه شده را از ابعاد دیگر هم مورد مطالعه قرار دهند. پیشنهاد دیگر این است که طرحواره های ناسازگار زنان ختنه شده و زنان ختنه نشده را که در یک بافت اجتماعی واحد و مشترک زندگی کرده اند را با هم مقایسه کرده و بررسی کنند آیا زنان ختنه شده طرحواره های مشترکی دارند یا خیر؟

Abstract

The aim of this study was to investigate the effect of schema therapy on sexual desire improvement of FGM in Qeshm Island. The statistical population of this study includes all married and circumcised women in Qeshm Island. According to the subject and type of the study, the participants were selected by purposeful sampling. Samples were selected from participants in a life skills training course held in a neighborhood mosque. 

Among those who had pre-test schemas with high scores and lower sexual desire index, a few were selected and invited to study according to inclusion criteria. The intervention was administered individually for 10sessions of 90 minutes once a week, and the process lasted for two and a half months. The results showed that the scores of all three subjects and the ascending trend line showed the sex drive index from baseline to the last follow-up session. Changes in these charts suggest that schema therapy is effective in improving the sexual desire of circumcised women.

Keywords: Schema Therapy, Sexual Improvement, Female Genital Mutilation